Geschiedenis Velpse Schaakvereniging (3) (door Eric de Winter)

Hoofdstuk 3

De jaren zestig

De eerste 25 jaar zitten er op. De beginjaren in de Euwe-tijd, vol enthousiasme, gevolgd door de ook voor verenigingen moeizame oorlogsjaren en de gestage groei daarna waarin er steeds meer structuur komt in het schaken in Nederland. De jaren van opbouw worden gevolgd door de roerige jaren zestig. Bij VSV is daar betrekkelijk weinig van te merken, de vereniging draait gewoon door zonder al te opmerkelijke veranderingen. Van Beek en Germeraad blijven aan het roer, en het is goed hier ook de naam A. Gerritsen te noemen die in deze periode vijftien jaar de kas beheert. Natuurlijk komen er nieuwe leden en stoppen anderen of vertrekken sommigen naar andere clubs.

21/10/60: In de Aula v.h. Rhedens Lyceum organiseren we een simultaan seance onder beheer van de Bond, met als witspeler Hr. Withuis uit Amsterdam. Hr. W. speelde aan 40 borden, waarbij 16 scholieren waren. Hr. W. scoorde 86,25%, hij won aan 33 borden. Remise aan 3 borden, verlies aan 4 borden. Door stroomuitval was de aanvang wat vertraagd. De seance leverde ons 3 nieuwe leden op.

Met ingang van het seizoen 1960-1961 speelt VSV in De Poort aan de Dr. Van der Feltzlaan. De verhuizing is noodgedwongen door opheffing van het NHV-gebouw. VSV heeft twintig jaar doorgebracht aan de Stationsweg.

Besloten wordt de houten borden te verkopen en hiervoor zware kartonnen borden aan te schaffen. Hr. Steenstra vraagt bij de Kampioenswedstrijden ook om een groep Jeugdkampioen in te lassen.

Aanvankelijk is de officiële sluitingstijd in De Poort 11 uur, maar na één jaar is er toestemming verleend om tot 12 uur te blijven schaken. Het gaf problemen met de OSBO-wedstrijden en ook kon VSV de wedstrijden om het gemeentelijk kampioenschap niet organiseren. De OSBO begint in 1962 met een 4^de klas maar VSV 2 komt in de 3^e klas uit. Er zijn net niet genoeg leden om een derde team te kunnen vormen, hoewel het ledental is opgelopen tot 33. Om meer leden te werven wordt aan het begin van het seizoen een introductieavond gehouden. Een seizoenstart die tientallen jaren zo blijft. De traditie van de massakamp tegen de Koningsloper komt tot een eind, het bestuur is niet tevreden over het aantal van slechts twaalf ‘lopers’ dat de laatste keer deelnam. Een nieuwe naam als clubkampioen: hr. B. de Winter, hij gaat aan bord 2 van VSV 1 spelen achter Van Gorkum maar vóór gevestigde namen als Steenstra, Radermacher Schorer en Bottema.

Per september 1962 gaat de contributie omhoog naar ƒ 2 per maand. Jeugdleden betalen de helft, maar die zijn er nog niet. In die maand wordt hr. C. Janse lid, in februari van het seizoen 1962-1963 hr. H.H.J. Zinnemers. Een grote aderlating is het vertrek van hr. F. van Gorkum. Het is aannemelijk dat de oorzaak moet worden gevonden in een Algemene vergadering in april 1963, waarvan de notulen melden:

Reglementswijziging: Art 2. Accoord na een onaangename discussie ingeleid door Hr. v. Gorkum of het bestuur wel volgens dit punt handelt.

Het gewijzigde artikel 2 luidt niets meer en minder dan: De Vereniging heeft ten doel het beoefenen en bevorderen van het schaakspel. In de jaarvergadering van 6 september 1963 escaleert de zaak.

De voorzitter haalt nog een oud zeer op tussen 2 leden en betreurt het dat in onze club 2 leden elkaar negeren. Heren geeft elkaar een poot en zet er een streep onder. Daar de naam van hr. v. Gorkum hierbij viel werd deze kwestie openbaar en kwamen er opgewonden gemoederen. Doordat de andere persoon, de heer Steenstra, niet aanwezig was, kon jammer genoeg het gevraagde ‘poot geven’ niet plaats vinden. … Hr. v. Gorkum heeft vlak voor de vergadering nog een 4^de voorstel ingediend wat het bestuur weigerde in discussie te brengen omdat het dit niet heeft kunnen bestuderen. Hierop bedankt hr. v. Gorkum als lid.

Hoewel zich niemand beschikbaar stelt om jeugdschaak te organiseren wordt wel besloten enkele avonden speciaal hiervoor te beleggen. Een week na de vergadering geeft de voorzitter een toelichting op het vertrek van de heer Van Gorkum waarbij hij meldt dat deze al enkele maanden lid is van ASV. Hij meent dat het bestuur geen verwijt treft. Het ‘poot geven’ gebeurt pas tientallen jaren later als de heren al aardig op leeftijd zijn. Maar wat het nou precies is geweest, daar zullen we nooit meer achter komen.

Hr. Janse neemt het wedstrijdleiderschap over van hr. Stubbe die vertrekt wegens verhuizing; wedstrijdleider is nog geen bestuursfunctie. Het systeem Keizer blijft onderwerp van discussie. Er gaat geen vergadering voorbij zonder dat het uitvoerig aan de orde komt. Het kampioenschap van de gemeente Rheden wordt in 1964 voor het eerst niet door een lid van VSV behaald, maar door de heer IJska uit De Steeg. In October 1964 wordt het zesde lustrum gevierd, verdeeld over twee avonden. Iedereen kan in de prijzen vallen bij speciale gezellige wedstrijden. De prijzen worden uitgereikt in De Vereniging onder het genot van een lekker hapje. Het punten verzamelen vond onderwijl doorgang met diverse spelletjes. De heren C. Janse en E. Janssen worden speciaal bedankt voor het vele werk dat zij hebben verzet. Als verrassing gaat iedereen met een kop en schotel huiswaarts om ook ‘onze dames’ een blijvend aandenken te geven.

In het seizoen 1964-1965 wordt voor het eerst gespeeld om het clubkampioenschap snelschaken. Het valt in de smaak en zal worden herhaald in een najaars- en voorjaarstoernooi. In de OSBO-competitie wordt nog maar een zeer beperkt aantal wedstrijden gespeeld, het zijn groepen van zes met een enkelvoudige competitie.

De Jaarvergadering van 1965 vindt plaats in het Hervormd Centrum aan de Boulevard. Dit keer niet door verhuizing maar wegens een verbouwing van De Poort. Door de jaren heen wordt melding gemaakt van een gezonde kaspositie. Deze keer wordt ƒ 100 beschikbaar gesteld voor de aanschaf van drie schaakklokken. Elk jaar staat ook de bestuursverkiezing op de agenda maar tot een stemming komt het nooit. Er is wel eens lichte kritiek maar in het algemeen wordt het bestuurswerk zeer gewaardeerd. Dubbelleden, die heten dan nog niet zo, kunnen we niet goed verdragen:

Met 13 stemmen voor en 6 tegen wordt besloten dat iemand die in de OSBO-wedstrijden voor een andere club uitkomt, wel bij ons lid kan zijn, doch uitgesloten wordt van deelnemen aan de interne competitie.

De tientallen voor 1965-1966 worden als volgt samengesteld:

VSV 1: Radermacher Schorer, Janse, Steenstra, Weykamp, De Winter, Bottema, Germeraad sr., Van Aalst, Wilting en Van Beek

VSV 2: Germeraad jr., Cranendonk, Preedy, W. Jansen, Zinnemers, De Klerk, Ilcken, E. Janssen, Demon en Posthouwer.

N. Cranendonk en S. Preedy staan te boek als jeugdleden, de eerste twee die als zodanig worden vermeld maar J.W. Germeraad (‘jr’) was eerder al als 16-jarige lid geworden.

De KNSB houdt een ledenwerfactie waar speldjes mee te verdienen zijn. Maar:

Aan de ledenwerfactie hebt U niet spontaan meegewerkt, heren, ondanks de fraaie KNSB speldjes die U hiermee verdienen kon. Het enigste speldje dat uitgereikt werd belandde bij de heer Posthouwer. Wilt U zich nog eens inspannen om ons van de aanwezige speldjes te verlossen?

Een ander handschrift in het boek met notulen en jaarverslagen wijst op een nieuwe secretaris. Het is beter leesbaar. De heer H.W. Germeraad stelt zich in september 1966 niet herkiesbaar, na 18 jaar de functie van secretaris te hebben vervuld. De heer C. Janse wordt benoemd tot nieuw bestuurslid. Bij de herverdeling van functies wordt de heer Th. Weykamp de opvolger van Germeraad. Spoedig verschijnen zelfs de eerste getypte verslagen. De heer Janse bedenkt een eigen laddersysteem, dat in de volgende jaren geheel toepasselijk de naam ‘systeem Janse’ wordt genoemd. Het wordt enkele keren aangepast maar er wordt een eenvoudige puntentelling gehanteerd zonder herwaardering als bij het systeem Keizer. Later worden twee partijen op een avond gespeeld met versneld tempo.

De voorzitter dankt de heer Germeraad voor alles, en vooral voor de wijze waarop, wat hij voor de schaakvereniging gedaan heeft. De voorzitter stelt de vergadering voor hem een passend cadeau aan te bieden in de vorm van een boekwerk. De vergadering kan zich hiermede ten volle verenigen. De heer Teunissen brengt naar voren de heer Germeraad een oorkonde aan te bieden. De vergadering stemt hiermee in.

Het door VSV 1 eerder verloren gegane terrein wordt in 1966-’67 heroverd met een half bordpunt voorsprong op Bennekom en daarmee het kampioenschap van de 2^e klasse. Jhr. Radermacher Schorer werd voor de tweede achtereenvolgende keer kampioen van de gemeente Rheden. In de jaarvergadering van 1 september 1967 wordt ingegaan op een brief van de KNSB waarin de oprichting van een Bondsbureau wordt aangekondigd. Afgevaardigden naar de OSBO-vergadering wordt meegegeven dat VSV akkoord gaat met de oprichting maar dat zij de bezorgdheid over de financiële gevolgen ervan naar voren moeten brengen.

De penningmeester doet blijkbaar niet genoeg in ieders ogen:

De heer W. Jansen maakt bezwaar dat de penningmeester (als bestuurslid) niet meegaat in uitwedstrijden. De penningmeester stelt dat hij 2 jaar geleden al gezegd heeft dat hij zich niet disponibel stelt voor uitwedstrijden.

Als het erop lijkt dat er wel wat veel stekeligheden worden uitgewisseld dan is dat niet het juiste beeld. De leden zijn zeer tevreden en bijna altijd wordt de goede sfeer en het enthousiasme geroemd en wordt over een geslaagd seizoen gesproken.

Bij het punt bestuursverkiezing zegt de heer Van Beek dat hij al wel erg lang de kar trekt.

De voorzitter meent zijn functie ter beschikking te moeten stellen om verstarring te voorkomen en in een vaste tredmolen te geraken. De reactie uit de vergadering was echter van dien aard dat de voorzitter meende hieruit te mogen afleiden de functie te kunnen blijven vervullen. De heer C. Janse getuigde van de realiteitszin van de voorzitter en stelde nog eens vast dat wij ons gelukkig kunnen prijzen met zo’n voorzitter (geklap). Dat donkere wolkje dreef dus gelukkig af.

De penningmeester meldt een verhoging van de OSBO-contributie met ƒ 0,18 per lid. De kascontrolecommissie vindt het jammer dat de heer A. Gerritsen er na vijftien jaar mee stopt. Een lid van de commissie wijst op het nauwkeurig kasbeheer:

De heer Teunissen merkt op dat het juist 30 jaar geleden is dat hij in een kascontrôle-commissie heeft gezeten. Toen was er een tekort van ƒ 0,01. Nu was er helemaal niets te vinden.

De voorzitter doet nog een extra duit in het zakje.

De voorzitter richt zich nu tot de scheidende penningmeester. Hij kan niet anders dan lof hebben voor de wijze waarop de heer Gerritsen het penningmeesterschap heeft verricht. De voorzitter heeft hem nooit kunnen ‘betrappen’ op ‘gappen’ en rafelt daarom de naam Gerritsen uit elkaar. 1) Gappen 2) Echec 3) Ratjetoe 4) Rotzooi 5) Inhalig 6) Twijfelachtig 7) Sof 8) Ezel 9) Nachtmerrie. Hetgeen de nodige hilariteit verwekt in de zaal.

In 1966 en 1968 komen de heren J.A. Monincx en A. Compagnie bij de club. Nog steeds worden in de stukken nooit voornamen genoemd. Ook in het dagelijks leven gebeurt dat nog lang niet zo gemakkelijk als nu maar bij de vereniging komt het langzamerhand wat vaker voor. Er is hierin geen duidelijke afbakening aan te geven. In dit historisch overzicht zal ik vanaf nu ook voornamen gebruiken, dat wil zeggen voor zover die me bekend zijn …

Arend Compagnie sleepte in zijn eerste jaar meteen het clubkampioenschap in de wacht. VSV is organisatorisch betrokken bij het B&G Electro (B&G staat voor Brinkman & Germeraad) toernooi in Dieren, het open kampioenschap van Nederland met de bondswedstrijden. Sindsdien is dat vrijwel altijd gespeeld in de gemeente Rheden. De toen nog Tsjechoslowaakse grootmeester Lubomir Kavalek wint met 10 uit 10.

Karel Weidema krijgt een speciale vermelding vanwege zijn trouwe opkomst als invaller. Over hem gaat de anekdote dat hij vaak met een partij begon door zijn tegenstander te vertellen ‘als je van mij verliest moet je wel een hele grote prutser zijn’. Hij zei er nog wel bij dat hij met drie paarden speelde. Hij was een verwoed pijproker en zijn pijp was voorzien van een fraaie paardenkop.

Van groot belang voor de toekomst van VSV is een enigszins verscholen opmerking bij het agendapunt bestuursmededelingen, onderdeel van de notulen van 5 september 1969.

De voorzitter brengt het jeugdschaak ter tafel en deelt mede dat ook wij zullen proberen het jeugdschaak in onze vereniging op gang te brengen. De heer W. Jansen is bereid deze taak op zich te nemen, contacten te leggen enz. Enige leden zijn bereid om assistentie te verlenen. Er zou gespeeld kunnen worden van 6.30 tot 8 uur. De heer W. Jansen deelt mede met verschillende schoolhoofden hierover reeds contact te hebben gehad.

De oud-secretaris Germeraad, wiens voornaam Hans maar bij heel weinig leden ooit bekend is geweest, vraagt onderzoek te doen naar een andere clubavond daar de vrijdag zo’n beetje de zaterdagsfeer heeft overgenomen, boodschappen doen, enz. Er komt niets van terecht. In een enquête spreekt een grote meerderheid zich uit vóór handhaving van de clubavond op vrijdag.

Op 12 september 1969 worden Paul en Eric de Winter lid, 20 en 18 jaar oud. Er is in Velp nog steeds geen jeugdschaakclub maar ze hebben met een aantal vrienden al wel wedstrijdervaring opgedaan in een schaakvriendenclub die al in 1962 is gestart, en ook via schaken op school. Eric wordt in zijn eerste seizoen op de club snelschaakkampioen. VSV 1 speelt een beetje heen en weer tussen de 1^e en de 2^e klasse in de OSBO. In 1969-’70 worden alle zeven wedstrijden in de 2^e klasse gewonnen met een gemiddelde score van meer dan 7-3. Het systeem Keizer wordt ingeruild voor het spelen in groepen met automatische promotie en degradatie. Een groot succes is het niet, er is nogal veel stagnatie. Dit komt ook door de wedstrijden om het gemeentelijk kampioenschap die op zeven gewone clubavonden worden gespeeld. Jan Germeraad wordt clubkampioen en Dierenaar Joop Schoeman voor de derde achtereenvolgende keer gemeentelijk kampioen. Het B&G Electro toernooi heet door de nieuwe sponsor nu Reinbouwtoernooi, VSV is opnieuw betrokken bij de organisatie.

Het ‘experiment’ met de jeugd is geslaagd, de gemeente Rheden heeft hiervoor ƒ 250 subsidie ter beschikking gesteld.

VSV gaat opgewekt verder, nu mét een jeugdafdeling.